Chemia przemysłowa
Prowadzący
dr hab inż. Jolanta Biegańska, prof. Pol. Śl.
Informacje
Liczba punktów ECTS: 5
Liczba godzin: wykład 30 E
laboratorium 30
Założenia i cele przedmiotu
Proces technologiczny i jego analiza. Surowce mineralne. Podstawowe surowce przemysłu chemicznego – możliwości wykorzystania. Podstawy technologii chemicznej. Przegląd ważniejszych technologii przemysłu nieorganicznego. Procesy przemysłu nieorganicznego.
Zakres przedmiotu obejmuje zapoznanie się z produkcja przemysłową w skali laboratoryjnej (oznaczenia) oraz nabycie umiejętności przygotowywania odczynników laboratoryjnych (obliczenia chemiczne, wykonanie roztworów chemicznych).
Treść wykładu
Tematyka zajęć:
1. Podstawowe pojęcia stosowane w procesach technologicznych. Podział procesu technologicznego.
2. Charakterystyka i rozwój procesu technologicznego: schemat ideowy, skala laboratoryjna, skala techniczna, skala przemysłowa.
3. Operacje i procesy jednostkowe. Reaktory chemiczne.
4. Zasady technologiczne. Bilans materiałowy i cieplny z wykresem Sankey’a.
5. Surowce mineralne. Przygotowanie surowców mineralnych do produkcji.
6. Przykłady procesów przemysłowych: gaz syntezowy, synteza amoniaku.
7. Przykłady procesów przemysłowych: kwas azotowy.
8. Przykłady procesów przemysłowych: kwas siarkowy.
9. Przykłady procesów przemysłowych: fosfor, kwas fosforowy.
10. Przykłady procesów przemysłowych: soda, wodorotlenek sodu, chlor.
11. Przemysł nawozowy. Podstawowe nawozy mineralne.
12. Procesy przemysłu materiałów budowlanych i ceramiki.
13. Szkła. Przemysł szklarski.
14. Kategorie odpadów przemysłu chemicznego.
15. Zasady Czystej Produkcji.
Treść laboratorium
Tematyka zajęć:
1. Omówienie zasad zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych regulaminu laboratorium.
2. Techniki sporządzania roztworów chemicznych.
3. Wyznaczanie miana roztworów chemicznych.
4. Zatężanie i rozcieńczanie substancji chemicznych.
5. Procesy krystalizacji.
6. Proces ekstrakcji (określanie zawartości tłuszczów metodą Soxhleta).
7. Proces destylacji (oznaczanie zawartości wody).
8. Proces rozpuszczania (określanie zawartości celulozy).
9. Oznaczanie zawartości celulozy cd.
10. Proces produkcji biodegradowalnych tworzyw sztucznych (w skali laboratoryjnej).
11. Otrzymywanie produktu w skali laboratoryjnej (synteza aspiryny).
12. Synteza aspiryny cd.
13. Synteza aspiryny cd.
Bretsznajder S., Kawecki W., Leyko J., Marcinkowski R.: „Podstawy ogólne technologii chemicznej”, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1983.
Warych J.: „Aparatura chemiczna i procesowa” Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004.
Molenda J., Grzywa E.: "Technologia podstawowych syntez organicznych. Tom 1 i Tom 2” Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2000.
Hamilton L.F.: „Obliczenia w chemii analitycznej”, WNT, W-wa 1973.
Bogoczek R., Kociołek-Balawejder E.: „Technologia chemiczna organiczna”, Wyd. Akad. Ekonomicznej, Wrocław1992,
Metody analizy w gospodarce odpadami, Praca zbiorowa pod red. J. Biegańskiej Wyd. Pol. Śl. Gliwice 2008.
Polskie Normy dotyczące oznaczeń przeprowadzanych na zajęciach.