Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania odpadów

 

Odpady specjalne i niebezpieczne

Prowadzący przedmiot

dr hab inż. Jolanta Biegańska, prof. Pol. Śl.

Prowadzący laboratorium

dr inż. Monika Czop

dr inż. Małgorzata Kajda-Szcześniak

Informacje

Liczba punktów ECTS: 2

Liczba godzin: wykład 15

                    laboratorium 15

Założenia i cele przedmiotu

Celem wykładu będzie zapoznanie studentów z potencjalnymi miejscami występowania odpadów niebezpiecznych, kryteriami oceny szkodliwości dla zdrowia ludzi i środowiska, a także omówienie metod postępowania: metody fizyczne, chemiczne, procesy biologiczne i procesy termiczne. Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy i umiejętności umożliwiających identyfikację odpadów niebezpiecznych według Environmental Protection Agency (EPA oraz dobór metody unieszkodliwiania poprzez ocenę właściwości fizyko-chemicznych i paliwowych.

Analiza laboratoryjna stanowi ważny element gospodarki odpadami niebezpiecznymi ponieważ jej wyniki pomagają w doborze optymalnej metody unieszkodliwiania.

Celem zajęć laboratoryjnych jest przekazanie studentom wiedzy i umiejętności umożliwiających określenie podstawowych właściwości odpadów oraz sposobów interpretacji uzyskanych wyników.

Treść wykładu

 Zakres przedmiotu obejmuje następujące zagadnienia: Definicja odpadów niebezpiecznych, ich klasyfikacja (kategorie odpadów Q1-Q16), właściwości (H1–H14), procesy unieszkodliwiania (D1-D15). Identyfikacja odpadów według Environmental Protection Agency (EPA): palność, korozyjność, reaktywność, toksyczność ekstrakcyjna. Analiza miejsc występowania odpadów niebezpiecznych. Minimalizacja źródeł powstawania odpadów-systemy kontroli. Metody postępowania z odpadami niebezpiecznymi: mechaniczne (metody fizyczne), chemiczne (metody chemiczne), biologiczne (procesy biologiczne) i ich wzajemne powiązania (np. mechaniczno-chemiczne, biochemiczne, biologiczno mechaniczne, itp.). procesy termiczne: odgazowania (nazywane pirolizą), zgazowania, spalania. Technologie zagospodarowania odpadów niebezpiecznych.

Treść laboratorium

W ramach przedmiotu realizowane są zajęcia laboratoryjne w podziale na sekcje.

Pierwsze zajęcia laboratoryjne są zajęciami organizacyjnymi. W ramach zajęć studenci zostaną podzieleni na sekcje i zapoznają się z zasadami pracy obowiązującymi w Laboratorium Analiz Fizykochemicznych Katedry Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów. Na zajęciach organizacyjnych studenci zostaną przeszkoleni odnośnie zasad BHP.

Tematyka zajęć laboratoryjnych z przedmiotu Odpady specjalne i niebezpieczne, obejmuje następujące zagadnienia:

1) Oznaczanie tłuszczów i olejów mineralnych metodą ekstrakcyjną w aparacie Soxhleta w symbol2.gif 

    odpadach.

2) Oznaczanie palności odpadów przez pochłanianie wilgoci.

    Oznaczanie palności odpadów przez gwałtowne reakcje chemiczne

3) Oznaczanie zawartości azotu ogólnego w odpadach.

4) Oznaczanie reakcyjności odpadów w przypadku wydzielania się symbol1.gif     

    toksycznych gazów.

    Oznaczanie wybuchowości odpadów w reakcji z wodą.

    Oznaczenie korozyjności odpadów przez pomiar pH.

5) Oznaczanie zawartości składników agresywnych.

Szczegółowy harmonogram zajęć laboratoryjnych dla poszczególnej grupy:

1a 1b 2a 2b

Instrukcje do ćwiczeń znajdują się w podręczniku: Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., Gospodarka Odpadami Niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Książka dostępna jest w bibliotece głównej Politechniki Śląskiej oraz w bibliotece katedralnej.

W trakcie realizacji ćwiczeń laboratoryjnych wynikających z harmonogramu studenci sporządzają kartę pomiarową na której zamieszczają uzyskane wyniki i po zakończeniu zajęć przedkłada prowadzącemu do podpisu - pobierz wzór.

Ze względu na bezpieczeństwo, wszystkich uczestników zajęć laboratoryjnych obowiązuje odzież ochronna, okulary i rękawiczek jednorazowych.

Zagadnienia do kolokwium--->pobierz

Forma egzaminu/zaliczenia przedmiotu oraz warunki zaliczenia przedmiotu

Wykład – kolokwium pisemne.

Ocena końcowa z laboratorium to składowa dwóch wartości: 30% stanowi średnia z ocen uzyskanych ze sprawozdań, a 70% stanowi ocena uzyskana z kolokwium.

Literatura (podstawowa i specjalistyczna)
  • Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., Gospodarka odpadami niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
  • Wandrasz J.W., Biegańska J.: Odpady niebezpieczne. Podstawy teoretyczne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
  • Wandrasz Janusz W.: Gospodarka odpadami medycznymi, Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Poznań, 2000.
  • Peter O˘Neill: Chemia środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław 1997