Odpady specjalne i niebezpieczne
Prowadzący przedmiot
dr hab inż. Jolanta Biegańska, prof. Pol. Śl.
Prowadzący laboratorium
dr inż. Monika Czop
dr inż. Małgorzata Kajda-Szcześniak
Informacje
Liczba punktów ECTS: 2
Liczba godzin: wykład 15
laboratorium 15
Założenia i cele przedmiotu
Celem wykładu będzie zapoznanie studentów z potencjalnymi miejscami występowania odpadów niebezpiecznych, kryteriami oceny szkodliwości dla zdrowia ludzi i środowiska, a także omówienie metod postępowania: metody fizyczne, chemiczne, procesy biologiczne i procesy termiczne. Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy i umiejętności umożliwiających identyfikację odpadów niebezpiecznych według Environmental Protection Agency (EPA oraz dobór metody unieszkodliwiania poprzez ocenę właściwości fizyko-chemicznych i paliwowych.
Analiza laboratoryjna stanowi ważny element gospodarki odpadami niebezpiecznymi ponieważ jej wyniki pomagają w doborze optymalnej metody unieszkodliwiania.
Celem zajęć laboratoryjnych jest przekazanie studentom wiedzy i umiejętności umożliwiających określenie podstawowych właściwości odpadów oraz sposobów interpretacji uzyskanych wyników.
Treść wykładu
Zakres przedmiotu obejmuje następujące zagadnienia: Definicja odpadów niebezpiecznych, ich klasyfikacja (kategorie odpadów Q1-Q16), właściwości (H1–H14), procesy unieszkodliwiania (D1-D15). Identyfikacja odpadów według Environmental Protection Agency (EPA): palność, korozyjność, reaktywność, toksyczność ekstrakcyjna. Analiza miejsc występowania odpadów niebezpiecznych. Minimalizacja źródeł powstawania odpadów-systemy kontroli. Metody postępowania z odpadami niebezpiecznymi: mechaniczne (metody fizyczne), chemiczne (metody chemiczne), biologiczne (procesy biologiczne) i ich wzajemne powiązania (np. mechaniczno-chemiczne, biochemiczne, biologiczno mechaniczne, itp.). procesy termiczne: odgazowania (nazywane pirolizą), zgazowania, spalania. Technologie zagospodarowania odpadów niebezpiecznych.
Treść laboratorium
W ramach przedmiotu realizowane są zajęcia laboratoryjne w podziale na sekcje.
Pierwsze zajęcia laboratoryjne są zajęciami organizacyjnymi. W ramach zajęć studenci zostaną podzieleni na sekcje i zapoznają się z zasadami pracy obowiązującymi w Laboratorium Analiz Fizykochemicznych Katedry Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów. Na zajęciach organizacyjnych studenci zostaną przeszkoleni odnośnie zasad BHP.
Tematyka zajęć laboratoryjnych z przedmiotu Odpady specjalne i niebezpieczne, obejmuje następujące zagadnienia:
1) Oznaczanie tłuszczów i olejów mineralnych metodą ekstrakcyjną w aparacie Soxhleta w
odpadach.
2) Oznaczanie palności odpadów przez pochłanianie wilgoci.
Oznaczanie palności odpadów przez gwałtowne reakcje chemiczne
3) Oznaczanie zawartości azotu ogólnego w odpadach.
4) Oznaczanie reakcyjności odpadów w przypadku wydzielania się
toksycznych gazów.
Oznaczanie wybuchowości odpadów w reakcji z wodą.
Oznaczenie korozyjności odpadów przez pomiar pH.
5) Oznaczanie zawartości składników agresywnych.
Szczegółowy harmonogram zajęć laboratoryjnych dla poszczególnej grupy:
1a | 1b | 2a | 2b |
Instrukcje do ćwiczeń znajdują się w podręczniku: Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., Gospodarka Odpadami Niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Książka dostępna jest w bibliotece głównej Politechniki Śląskiej oraz w bibliotece katedralnej.
W trakcie realizacji ćwiczeń laboratoryjnych wynikających z harmonogramu studenci sporządzają kartę pomiarową na której zamieszczają uzyskane wyniki i po zakończeniu zajęć przedkłada prowadzącemu do podpisu - pobierz wzór.
Ze względu na bezpieczeństwo, wszystkich uczestników zajęć laboratoryjnych obowiązuje odzież ochronna, okulary i rękawiczek jednorazowych.
Zagadnienia do kolokwium--->pobierz
Wykład – kolokwium pisemne.
Ocena końcowa z laboratorium to składowa dwóch wartości: 30% stanowi średnia z ocen uzyskanych ze sprawozdań, a 70% stanowi ocena uzyskana z kolokwium.
- Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., Gospodarka odpadami niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
- Wandrasz J.W., Biegańska J.: Odpady niebezpieczne. Podstawy teoretyczne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
- Wandrasz Janusz W.: Gospodarka odpadami medycznymi, Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Poznań, 2000.
- Peter O˘Neill: Chemia środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław 1997